ประวัติเอกสารวีซ่า

วีซ่า (VISA) มีรากศัพท์มาจากภาษาละติน charta visa ซึ่งแปลว่า "เอกสารที่ได้เห็น" คืออำนาจตามเงื่อนไขที่มอบให้โดยหน่วยงานที่มีอำนาจของประเทศสำหรับบุคคลที่ไม่ใช่พลเมืองของประเทศนั้นเพื่อเข้าสู่ดินแดนของประเทศและพำนักอยู่ที่นั่นเป็นระยะเวลาจำกัด โดยทั่วไปแล้ว แต่ละประเทศจะกำหนดเงื่อนไขต่างๆ ให้กับวีซ่าของตน เช่น ระยะเวลาในการพำนัก ดินแดนที่ครอบคลุมโดยวีซ่า วันหมดอายุ วีซ่ามีอายุสำหรับการเยี่ยมเยือนมากกว่าหนึ่งครั้งหรือไม่ เป็นต้น วีซ่าเกี่ยวข้องกับคำขออนุญาตเข้าประเทศ ดังนั้นในบางประเทศจึงแตกต่างจากการอนุญาตอย่างเป็นทางการสำหรับคนต่างด้าวในการเข้าและพำนักอยู่ในประเทศ ไม่ว่าในกรณีใด วีซ่าจะต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองในขณะที่เข้าประเทศจริง และสามารถเพิกถอนได้ทุกเมื่อ

โดยทั่วไป วีซ่าจะเป็นตราประทับที่รับรองในหนังสือเดินทางหรือเอกสารการเดินทางอื่นๆ ของผู้สมัคร วีซ่านั้นเมื่อจำเป็นนั้น เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองจะเป็นผู้อนุมัติให้เมื่อผู้เยี่ยมชมเดินทางมาถึงชายแดนของประเทศต่างๆ แต่ในปัจจุบัน นักท่องเที่ยวที่ต้องการเดินทางเข้าประเทศอื่นจะต้องยื่นคำร้องขอวีซ่าล่วงหน้า โดยบางครั้งอาจยื่นคำร้องขอด้วยตนเองที่สำนักงานกงสุล ทางไปรษณีย์ หรือทางอินเทอร์เน็ต วีซ่าจริงอาจยังอยู่ในหนังสือเดินทางหรืออาจอยู่ในรูปแบบเอกสารหรือบันทึกอิเล็กทรอนิกส์ของการอนุญาต ซึ่งผู้สมัครสามารถพิมพ์ออกมาได้ก่อนออกจากบ้านและแสดงเมื่อเข้าสู่ประเทศเจ้าภาพ บางประเทศไม่จำเป็นต้องมีวีซ่าสำหรับการเยือนระยะสั้น บางประเทศกำหนดให้พลเมืองของตน รวมถึงนักท่องเที่ยวต่างชาติ ต้องได้รับ "วีซ่าขาออก" จึงจะได้รับอนุญาตให้ออกจากประเทศได้

โดยทั่วไป วีซ่าจะให้สิทธิ์แก่ผู้ที่ไม่ใช่พลเมืองในการเข้าประเทศและพำนักอยู่ในประเทศได้ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด เช่น กรอบเวลาสำหรับการเข้าประเทศ ข้อจำกัดของระยะเวลาที่ใช้ในประเทศ และข้อห้ามในการจ้างงาน บางประเทศไม่จำเป็นต้องมีวีซ่าในบางสถานการณ์ เช่น เป็นผลจากข้อตกลงสนธิสัญญาแบบตอบแทน การถือครองวีซ่านั้นไม่ถือเป็นหลักประกันในการเข้าประเทศที่ออกวีซ่า และวีซ่าอาจถูกเพิกถอนได้ทุกเมื่อ

การยื่นคำร้องขอวีซ่าล่วงหน้าก่อนเดินทางมาถึงจะทำให้ประเทศมีโอกาสพิจารณาถึงสถานการณ์ของผู้สมัคร เช่น ความมั่นคงทางการเงิน เหตุผลในการสมัคร และรายละเอียดการเยือนประเทศครั้งก่อนๆ นอกจากนี้ ผู้เยี่ยมชมยังอาจต้องผ่านการตรวจความปลอดภัยและ/หรือสุขภาพเมื่อเดินทางมาถึงชายแดน

ในยุโรปตะวันตกในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 และต้นศตวรรษที่ 20 โดยทั่วไปแล้ว หนังสือเดินทางและวีซ่าไม่จำเป็นสำหรับการเดินทางจากประเทศหนึ่งไปอีกประเทศหนึ่ง ความเร็วที่ค่อนข้างสูงและการเคลื่อนที่จำนวนมากของผู้คนโดยรถไฟ (การเปรียบเทียบที่ทันสมัยที่สุดในปัจจุบันคือเที่ยวบินพาณิชย์ความเร็วเหนือเสียง) จะทำให้เกิดคอขวดหากใช้การควบคุมหนังสือเดินทางตามปกติ หนังสือเดินทางและวีซ่ามักจะกลายเป็นเอกสารการเดินทางที่จำเป็นตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 1 เป็นต้นมา

ก่อนหน้านั้นนาน ในสมัยโบราณ หนังสือเดินทางและวีซ่ามักจะเป็นเอกสารการเดินทางประเภทเดียวกัน ในโลกสมัยใหม่ วีซ่าได้กลายเป็นเอกสารการเดินทางรองที่แยกจากกัน โดยหนังสือเดินทางทำหน้าที่เป็นเอกสารการเดินทางหลัก

วีซ่าบางประเภทสามารถออกให้เมื่อเดินทางมาถึงหรือโดยสมัครล่วงหน้าที่สถานทูตหรือสถานกงสุลของประเทศนั้น หรือผ่านบริการวีซ่าส่วนตัวที่เชี่ยวชาญด้านการออกเอกสารการเดินทางระหว่างประเทศ หน่วยงานเหล่านี้ได้รับอนุญาตจากหน่วยงานต่างประเทศ สถานทูต หรือสถานกงสุลให้เป็นตัวแทนนักท่องเที่ยวระหว่างประเทศที่ไม่สามารถหรือไม่เต็มใจที่จะเดินทางไปที่สถานทูตและยื่นคำร้องด้วยตนเอง บริการวีซ่าและหนังสือเดินทางส่วนตัวจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมเพิ่มเติมสำหรับการตรวจสอบคำร้องของลูกค้า เอกสารประกอบ และส่งไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หากไม่มีสถานทูตหรือสถานกงสุลในประเทศบ้านเกิดของบุคคลนั้น บุคคลนั้นจะต้องเดินทางไปยังประเทศที่สาม หรือยื่นคำร้องทางไปรษณีย์ และพยายามขอวีซ่าที่นั่น ความจำเป็นหรือไม่จำเป็นต้องขอวีซ่าโดยทั่วไปจะขึ้นอยู่กับสัญชาติของผู้สมัคร ระยะเวลาที่ตั้งใจจะพำนัก และกิจกรรมที่ผู้สมัครอาจต้องการทำในประเทศที่ตนไปเยือน ซึ่งอาจทำให้วีซ่าเป็นประเภทต่างๆ ได้ โดยมีเงื่อนไขการออกวีซ่าที่แตกต่างกัน

บางประเทศใช้หลักการตอบแทนในนโยบายวีซ่าของตน นโยบายวีซ่าของประเทศหนึ่งๆ เรียกว่าเป็นการตอบแทน หากประเทศนั้นกำหนดข้อกำหนดวีซ่าให้กับพลเมืองของประเทศต่างๆ ที่กำหนดให้พลเมืองของประเทศตนต้องมีวีซ่า ในทางตรงกันข้ามนั้นแทบจะไม่เคยเกิดขึ้นจริงเลย เพราะประเทศต่างๆ แทบจะไม่เคยยกเลิกข้อกำหนดวีซ่าให้กับพลเมืองของประเทศต่างๆ ที่ยกเลิกข้อกำหนดวีซ่าให้กับพลเมืองของประเทศตนเช่นกัน เว้นแต่ว่าจะมีข้อตกลงทวิภาคีกันไว้ล่วงหน้า

ตัวอย่างประเทศที่ใช้นโยบายการตอบแทนในนโยบายวีซ่า ได้แก่ 

สหรัฐอเมริกา (นโยบายวีซ่าของสหรัฐอเมริกา)

สหภาพยุโรป (นโยบายการตอบแทนวีซ่าในสหภาพยุโรปยังไม่บรรลุถึงการตอบแทนอย่างสมบูรณ์สำหรับพลเมืองสหภาพยุโรปบางคนในบางประเทศ)

รัสเซีย (นโยบายวีซ่าของรัสเซีย)

บราซิล (นโยบายวีซ่าของบราซิล)

อาจมีการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมในการออกวีซ่า ซึ่งมักจะเป็นการตอบแทนเช่นกัน ดังนั้น หากประเทศ A เรียกเก็บค่าธรรมเนียมวีซ่าจากพลเมืองของประเทศ B จำนวน 50 เหรียญดอลลาร์สหรัฐ ประเทศ B มักจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมเท่ากันสำหรับผู้เยี่ยมชมของประเทศ A เช่นกัน ค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บอาจขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของสถานทูตแต่ละแห่ง หลักการตอบแทนที่คล้ายคลึงกันนี้มักใช้กับระยะเวลาของวีซ่า (ช่วงเวลาที่บุคคลได้รับอนุญาตให้ขอเข้าประเทศ) และจำนวนครั้งที่สามารถเข้าประเทศได้ด้วยวีซ่า การดำเนินการขอวีซ่าแบบเร่งด่วนสำหรับบางประเทศโดยทั่วไปจะมีค่าธรรมเนียมเพิ่มเติม

โดยทั่วไป ประเทศที่ออกวีซ่าหรือใบอนุญาตเมื่อเดินทางมาถึงสำหรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาถึงทุกคน ประเทศที่ออกวีซ่าให้กับกลุ่มสัญชาติที่เลือก (มากกว่า 10) ค่าธรรมเนียมตอบแทนนี้ได้รับความนิยมในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยมีบางประเทศในสหรัฐอเมริกาไม่พอใจที่เรียกเก็บค่าธรรมเนียมการดำเนินการวีซ่าจากพลเมืองของประเทศต่างๆ (140 เหรียญดอลลาร์สำหรับวีซ่าท่องเที่ยว ไม่สามารถขอคืนได้ แม้ว่าจะยังไม่ได้ออกวีซ่าก็ตาม) หลายประเทศ เช่น บราซิล ชิลี และตุรกี ก็ได้ตอบแทนเช่นกัน บราซิลกำหนดให้ต้องมีวีซ่าล่วงหน้าก่อนเข้าประเทศ และพลเมืองสหรัฐฯ จะต้องพิมพ์ลายนิ้วมือและถ่ายรูปเมื่อเดินทางมาถึง ซึ่งตรงตามข้อกำหนดของสหรัฐฯ สำหรับชาวบราซิลและชาวต่างชาติอื่นๆ

หน่วยงานที่ออกเอกสาร ซึ่งโดยปกติจะเป็นสาขาของกระทรวงหรือกรมต่างประเทศของประเทศ (เช่น กระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐอเมริกา) และโดยทั่วไปจะเป็นเจ้าหน้าที่ฝ่ายกงสุล อาจขอเอกสารที่เหมาะสมจากผู้สมัคร ซึ่งอาจรวมถึงหลักฐานที่แสดงว่าผู้สมัครสามารถเลี้ยงดูตนเองในประเทศเจ้าภาพได้ (ที่พัก อาหาร) หลักฐานที่แสดงว่าบุคคลที่ให้การต้อนรับผู้สมัครในบ้านมีตัวตนจริงและมีห้องเพียงพอสำหรับต้อนรับผู้สมัคร หลักฐานที่แสดงว่าผู้สมัครมีประกันสุขภาพและการอพยพ เป็นต้น บางประเทศขอหลักฐานสถานะสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับวีซ่าระยะยาว บางประเทศไม่อนุมัติวีซ่าดังกล่าวให้กับบุคคลที่ป่วยด้วยโรคบางชนิด เช่น โรคเอดส์ เงื่อนไขที่แน่นอนขึ้นอยู่กับประเทศและประเภทของวีซ่า ตัวอย่างประเทศที่กำหนดให้ผู้ที่อาศัยอยู่ระยะยาวต้องเข้ารับการตรวจ HIV ได้แก่ รัสเซีย[4] และอุซเบกิสถาน[5] อย่างไรก็ตาม ในอุซเบกิสถาน ข้อกำหนดการตรวจ HIV มักไม่ได้บังคับใช้อย่างเคร่งครัด[5] ประเทศอื่นๆ กำหนดให้ต้องมีการตรวจสุขภาพ ซึ่งรวมถึงการตรวจ HIV แม้กระทั่งสำหรับวีซ่าท่องเที่ยวระยะสั้น ตัวอย่างเช่น พลเมืองคิวบาและนักเรียนแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศต้องทำการทดสอบที่ได้รับการอนุมัติจากหน่วยงานทางการแพทย์จึงจะเข้าสู่ดินแดนชิลีได้

หน่วยงานที่ออกเอกสารอาจกำหนดให้ผู้สมัครรับรองว่าตนไม่เคยถูกตัดสินว่ามีความผิดทางอาญา หรือไม่ได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมบางอย่าง (เช่น การค้าประเวณีหรือการค้ายาเสพติด) บางประเทศจะปฏิเสธวีซ่าหากหนังสือเดินทางของผู้เดินทางแสดงหลักฐานการเป็นพลเมืองหรือเดินทางไปยังประเทศที่ประเทศนั้นถือว่าเป็นศัตรู ตัวอย่างเช่น ประเทศที่เน้นอาหรับบางประเทศจะไม่ออกวีซ่าให้กับพลเมืองอิสราเอลและผู้ที่มีหนังสือเดินทางแสดงหลักฐานว่าไปเยือนอิสราเอล หลายประเทศมักเรียกร้องหลักฐานที่หนักแน่นของความตั้งใจที่จะกลับประเทศบ้านเกิด หากวีซ่าเป็นการพำนักชั่วคราว เนื่องจากอาจเกิดการอพยพเข้าเมืองโดยผิดกฎหมายที่ไม่พึงประสงค์

ยุคใหม่ในประวัติศาสตร์ของหนังสือเดินทางและวีซ่าเริ่มต้นขึ้นในศตวรรษที่ 14 พ่อค้าและนักเดินทางเดินทางไปยังดินแดนต่างแดน และเพื่อให้ข้ามพรมแดนได้ง่ายขึ้น พวกเขาจึงเตรียมเอกสารการเดินทางพิเศษ เอกสารเหล่านี้ไม่เพียงแต่ระบุชื่อและนามสกุลของผู้ถือเท่านั้น แต่ยังระบุสีผม สีตา และแม้แต่รูปร่างจมูกด้วย หนังสือเดินทางเหล่านี้ถือเป็นหนังสือเดินทางต่างประเทศชุดแรก นอกจากนี้ ตั้งแต่ศตวรรษที่ 15 เป็นต้นมา ประเทศต่างๆ เช่น อังกฤษ ได้ออกหนังสือเดินทางไม่เพียงแต่สำหรับพลเมืองของตนที่เดินทางไปต่างประเทศเท่านั้น แต่ยังรวมถึงชาวต่างชาติที่เข้ามาในประเทศด้วย ทำให้พวกเขาสามารถเดินทางไปมาในประเทศได้อย่างอิสระ

พลเมืองทั่วไปยังไม่รู้จักหนังสือเดินทางจนกระทั่งปี ค.ศ. 1460 เมื่อถึงเวลานั้น พวกขอทาน คนเร่ร่อน และหัวขโมยได้เข้ามาครอบงำยุโรปเกือบหมดแล้ว เจ้าหน้าที่ต้องเผชิญกับภารกิจเร่งด่วนในการแยกแยะพลเมืองที่มีคุณธรรมออกจากคนอื่นๆ ดังนั้น พวกเขาจึงได้นำหนังสือเดินทางมาใช้ ทั้งนี้ หนังสือเดินทางภายในประเทศฉบับแรกปรากฏขึ้นในเยอรมนี ในเหตุการณ์นั้น พระมหากษัตริย์ต้องทนทุกข์ทรมานจากการพัฒนาครั้งนี้มากที่สุด พวกเขาต้องลงนามในเอกสารประจำตัวหลายพันฉบับด้วยมือ ต้องใช้เวลาค่อนข้างนานก่อนที่จะมอบหมายงานนี้ให้กับเจ้าหน้าที่เลขานุการ

พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศสยังมีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ของหนังสือเดินทางและวีซ่า ราษฎรของพระองค์ส่วนใหญ่ที่เดินทางไปต่างประเทศเลือกที่จะออกจากฝรั่งเศสทางทะเล ดังนั้นจึงต้องการเอกสารเพื่อให้พวกเขาผ่านท่าเรือได้เป็นหลัก ซึ่งในภาษาฝรั่งเศสเรียกว่า “passe porte” ดังนั้นเอกสารการเดินทางจึงได้ชื่อนี้มา ในศตวรรษที่ 18 ประเทศต่างๆ ในยุโรปเกือบทั้งหมดมีระบบหนังสือเดินทางและวีซ่าเป็นของตัวเอง วีซ่าจะถูกประทับตราในหนังสือเดินทางที่จุดตรวจชายแดนเมื่อนักเดินทางเข้าสู่ต่างประเทศ

แม้จะดูแปลก แต่แนวคิดเรื่องการควบคุมหนังสือเดินทางในประเทศที่เข้มงวดมีต้นกำเนิดในฝรั่งเศสในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 ในช่วงการปฏิวัติ เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ Robespierre และพันธมิตรของเขาได้ออกกฎหมายห้ามปรากฏตัวต่อสาธารณะโดยไม่มีหนังสือเดินทาง ใครก็ตามที่ไม่สามารถแสดงหนังสือเดินทางได้อาจต้องถูกประหารชีวิตด้วยกิโยติน

การแพร่หลายอย่างรวดเร็วของระบบทางรถไฟในช่วงกลางศตวรรษที่ 19 ส่งผลให้ระบบหนังสือเดินทางล่มสลาย นับจากนั้นเป็นต้นมา ข้อจำกัดด้านหนังสือเดินทางในยุโรปตะวันตกก็เริ่มคลี่คลายลงทีละน้อย ฝรั่งเศส ตามด้วยเยอรมนี สเปน และอิตาลี ยกเลิกวีซ่าก่อน จากนั้นจึงยกเลิกหนังสือเดินทาง ตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 จนถึงจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 1 การเดินทางไปทั่วยุโรปโดยไม่ต้องใช้หนังสือเดินทางเป็นไปได้ และชายแดนก็ข้ามได้ง่าย ในปี 1914 หนังสือเดินทางก็เลิกใช้เกือบทุกที่ในยุโรป ดูเหมือนจะไม่มีวันหมดไป แต่แล้วสงครามโลกครั้งที่ 1 ก็ปะทุขึ้น

ในปี 1915 หนังสือเดินทางที่เรารู้จักกันก็ได้ถือกำเนิดขึ้น การออกแบบซึ่งยังคงไม่เปลี่ยนแปลงตั้งแต่นั้นมา ได้รับการประดิษฐ์ขึ้นโดยชาวอังกฤษ โดยเป็นหนังสือเล่มเล็กในปกกระดาษแข็งที่มีข้อมูลเกี่ยวกับผู้ถือหนังสือเดินทางพร้อมรูปถ่ายของพวกเขา (เพื่อความปลอดภัย พวกเขาจึงตัดสินใจเก็บรายละเอียดเกี่ยวกับผู้ถือหนังสือเดินทางไว้ เช่น ลักษณะใบหน้า ดวงตา คิ้ว จมูก เป็นต้น) เมื่อสงครามสิ้นสุดลง ประเทศต่างๆ ในยุโรปทุกประเทศก็ได้นำหนังสือเดินทางแบบอังกฤษมาใช้

รัสเซียเดินตามรอยเท้าของยุโรปมาตั้งแต่สมัยของพระเจ้าปีเตอร์มหาราช รวมถึงประสบการณ์การปฏิวัติด้วย มรดกของหนังสือเดินทางและวีซ่านี้ฝังแน่นในช่วงสงครามเย็น คำถามตอนนี้คือเราจะเอาชนะมันได้อย่างไร เพื่อบรรลุเป้าหมายนี้ เราต้องทำความเข้าใจยุคสมัยที่เราเผชิญอยู่ก่อน และประเมินว่าเราจะสามารถสร้างความก้าวหน้าในสภาพแวดล้อมทางการเมืองที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากตั้งแต่สมัยนั้นได้หรือไม่ ดังนั้น บทบัญญัติของพระราชบัญญัติเฮลซิงกิฉบับสุดท้ายปี 1975 เกี่ยวกับเสรีภาพในการเดินทางทั่วทั้งยุโรปจึงล้ำหน้าไปมากและยังทันเวลาอีกด้วย หากใครเชื่อว่าตอนนี้ 20 ปีหลังการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลินและการสิ้นสุดของสงครามเย็น ยังไม่ถึงเวลาที่จะถึงเวลานั้น ก็คงจะน่าสนใจที่จะได้ฟังความคิดเห็นของพวกเขาว่าเวลาใดจึงจะดีที่สุดสำหรับการยกเลิกวีซ่าในยุโรป 

นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ Niall Ferguson พูดถูกที่กล่าวว่าโลกาภิวัตน์ในปัจจุบันยังไม่ถึงระดับเดียวกับก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องของการเอาชนะมรดกของศตวรรษที่ 20 ที่มีสงครามโลกสองครั้ง ความจำเป็นนี้เป็นส่วนหนึ่งของแนวโน้มทั่วไปที่สำคัญยิ่งขึ้นในการฟื้นฟูแง่มุมเชิงบวกเหล่านี้ของชีวิตในยุโรปที่สูญเสียไปจากการก่อตั้งรัฐรวมอำนาจและการแพร่กระจายของลัทธิชาตินิยม เพียงแค่มองไปที่สหภาพยุโรปก็เพียงพอที่จะเห็นได้ว่าพรมแดนของชาติกำลังสูญเสียความสำคัญไปท่ามกลางการแบ่งแยกภูมิภาคที่เพิ่มมากขึ้น อีกปัจจัยหนึ่งก็คือ แนวคิดเดิมในการพัฒนาเศรษฐกิจนั้นหมดความนิยมแล้ว ดังนั้น แรงงานจึงสามารถกลับมามีธรรมชาติของตนเองได้อีกครั้ง ซึ่งแนวคิดนี้สูญหายไปจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม ซึ่งกลายมาเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดประการหนึ่งในการทำลายความเป็นมนุษย์ของสังคมยุโรป กล่าวอีกนัยหนึ่ง ทุกสิ่งทุกอย่างเชื่อมโยงกันในสิ่งมีชีวิตทางสังคมที่บูรณาการ