ปัจจุบันนี้อินเทอร์เน็ตได้ลดอุปสรรคในการสื่อสารทำให้ลดต้นทุนอย่างมหาศาล โดยเฉพาะกิจการแพร่ภาพกระจายเสียง ในอดีต การแพร่ภาพกระจายเสียงจำเป็นต้องได้รับใบอนุญาตประกอบกิจการและต้องใช้เงินลงทุนมหาศาลในการดำเนินกิจการวิทยุหรือโทรทัศน์ รวมทั้งหนังสือพิมพ์ เพื่อให้สามารถเข้าถึงมวลชนอย่างกว้างขวาง ปัจจุบันนี้ ใครก็ได้สามารถใช้สมาร์ทโฟนและบัญชีผู้ใช้งานของทวิทเตอร์ เฟสบุ๊ค ยูทูบ หรือบริการสื่อออน์ไลน์อื่นๆ ในการแพร่ภาพกระจายเสียงได้ โดยไม่ต้องได้รับใบอนุญาตจากหน่วยงานรัฐที่มีอำนาจ
อินเทอร์เน็ตช่วยส่งเสริมให้บุคคลมีเสรีภาพในการสื่อสารได้อย่างเสรีมากขึ้น โดยเฉพาะเสรีภาพในการแสดงออกหรือพูดมีมากขึ้นอย่างไม่เคยมีมาก่อน บุคคลสามารถปกปิดตัวตนและเผยแพร่ความเห็นได้อย่างรวดเร็วและกว้างขวางมากขึ้น แต่ทั้งนี้ ผลกระทบทางลบก็เริ่มปรากฎให้เห็น ข้อเท็จจริงที่นำเสนออาจเกิดจากการสร้างข่าวเท็จ การนำเสนอที่หลอกลวง การปั่นข่าว หรือการเปลี่ยนแปลงข้อเท็จจริง เป็นต้น ซึ่งอาจนำไปสู่ความโกลาหลในสังคมและเศรษฐกิจได้ รัฐบาลในหลายประเทศเริ่มเห็นผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นของผลกระทบดังกล่าวและพยายามหาแนวทางสร้างสมดุลระหว่างเสรีภาพในการแสดงออกบนอินเทอร์เน็ตและประโยชน์สาธารณะและรัฐ
อินเทอร์เน็ตมีขีดความสามารถในการก่อให้เกิดชะงักงันทางสังคมและบางธุรกิจได้ หลายประเทศเริ่มตระหนักถึงความสำคัญในเรื่องนี้ และก่อให้เกิดแรงกดดันแก่ผู้ให้บริการแพลทฟอร์มที่สามารถควบคุมหรือจัดการกับเนื้อหาของผู้ใช้บริการเพื่อให้ปฏิบัติตามกฎหมายหรือนโยบายของรัฐ ซึ่งที่สำคัญคือผู้ให้บริการแพลทฟอร์มไม่ได้มีสถานที่ตั้งในประเทศนั้น จึงมีปัญหาเรื่องเขตอำนาจรัฐในการจัดการหรือกำกับดูแลประเด็นดังกล่าว
ตัวอย่างที่เกิดขึ้นในช่วงแรกคือเรื่องสิทธิในการลืม (right ot be forgetten) ซึ่งเป็นนโยบายของสหภาพยุโรปที่กำหนดเงื่อนไขให้กับผู้ให้บริการสืบค้นออนไลน์อย่างเช่น กูเกิ้ล ด้วยเหตุผลทางธุรกิจ เนื้อหาบางอย่างไม่ได้ทำเงินหรือก่อให้เกิดรายได้ เพราะไม่มีโฆษณาหรือผู้สนับสนุน หรือเนื้อหาที่ก่อให้เกิดความเกลียดชังหรือปลุกปั่นซึ่งได้รับการร้องเรียนจากผู้ใช้บริการรายอื่นหรือจากผู้เสียหายหรือรัฐบาล ผู้ให้บริการมักจะกลั่นกรองเนื้อหาหรือปิดกั้นการเข้าถึงหรือลดลำดับความสำคัญในการนำเสนอหรือเข้าถึงโดยผู้ใช้บริการทั่วไป ในสหรัฐอเมริกา เสรีภาพในการแสดงออกได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญและในสังคมถือว่าเป็นคุณค่าที่สำคัญที่ต้องปกป้องไว้ คนในสังคมต้องอดทนหรือยอมรับกับคำพูดหรือการแสดงออกที่ตนไม่เห็นด้วยหรือไม่ชอบ การแสดงออกดังกล่าวต้องไม่ถูกควบคุมโดยรัฐ แต่สำหรับภาคเอกชนนั้น คุณค่าของการปกป้องเสรีภาพการแสดงออกก็มีบทบาทสำคัญที่ผู้ให้บริการต้องดำเนินการปกป้องและเป็นภาพลักษณ์ของผู้ให้บริการ แต่ก็ไม่ใช่ว่าผู้ให้บริการแพลทฟอร์มทุกรายจะอนุญาตให้มีการนำเสนอทุกการแสดงออกหรือคำพูด
คำถามสำคัญและยากคือแล้วอะไรคือเส้นที่จะแบ่งว่าการแสดงออกหรือคำพูดใดที่ควรได้รับการคุ้มครอง การแสดงออกหรือคำพูดใดที่สามารถถูกคัดกรองหรือปิดกั้นการนำเสนอต่อสาธารณะได้ แต่ละสังคมและวัฒนธรรมอาจลากเส้นแบ่งดังกล่าวแตกต่างกัน เมื่อมองในมุมของอินเทอร์เน็ตที่เป้นการเชื่อมโยงและสื่อสารระดับโลก ความแตกต่างดังกล่าวจะประนีประนอมกันอย่างไร เพราะอินเทอร์เน็ตทำหน้าที่ในทางอ้อมเป็นกระจกสะท้อนสังคมในแต่ละสังคม ทุกวันนี้ประชากรทั่วโลกสามรถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้มากกว่าร้อยละ 50 บางคนหรือบางกลุ่มอาจไม่พอใจหรือไม่ยอมรับภาพสะท้อนของตนบนโลกอินเทอร์เน็ต และบางครั้งอาจคิดผิดต่อไปว่าการแก้ไขภาพที่สะท้อนบนอินเทอร์เน็ตเป็นปัญหาที่สามารถแก้ไขได้ด้วยการปิดกั้น ดังนั้น แนวโน้มของการปิดกั้นเนื้อหาบนอินเทอร์เน็ตเริ่มมีมากขึ้นโดยเฉพาะแรงกดดันจากภาครัฐ ปฏิกิริยาต่อต้านต่อแรงกดดันดังกล่าวทำให้เนื้อหาที่ถูกปิดกั้นดังกล่าวได้หลบหรือย้ายไปอยู่ใต้ดินแทนด้วยการสร้างระบบโครงข่ายใหม่ที่นิยมเรียกว่า dark web หลายคนเห็นว่าเป็นทางออกดี แต่หลายคนก็ทักท้วงว่าที่จริงแล้วความโปร่งใสเป็นองค์ประกอบสำคัญของสังคมเพราะสามารถสะท้อนภาพของสังคม กล่าวคือหากเราไม่สามารถเห็นมะเร็งร้ายในร่างกายเราได้ เราอาจไม่ตระหนักผลร้ายที่อาจเกิดขึ้นต่อเราได้ ทำให้เราละเลยที่จะแก้ไขเยียวยาปัญหาที่ถูกต้อง ความสำคัญของเสรีภาพการแสดงออกและเสรีภาพของสื่อมวลชนมักจะถูกหยิบยกขึ้นมาเพื่อต่อสู้กับเรื่องนี้ จึงเป็นประเด็นปัญหาที่ยังคงถกเถียงกันทั่วโลก
ทั้งนี้ ยังคงเป็นปริศนาที่ยังหาทางออกที่ดีไม่ได้ต่อไป ในโลกสื่อสารที่มีการเชื่อมโยงกันที่จะหาจุดสมดุลโดยต้องตระหนักความต้องการและความจำเป็นในการสื่อสาร เสรีภาพของบุคคลในการสื่อสาร และผลกระทบทางลบที่เกิดขึ้นจากการสื่อสารแบบไร้ข้อจำกัดที่อาจก่อให้เกิดความเสียหายแก่สังคมได้ รัฐบาลประเทศต่างๆ มีมุมมองและแนวทางจัดการที่แตกต่างกัน ในเวทีระหว่างประเทศก็ยังคงหาทางออกที่เหมาะสมไม่ได้ จึงต้องรอดูกันต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น